حقائق تمدنی

درپژوهش حاضر، با محوریت چیستی، چرایی و چگونگی تمدن اسلامی، تلاش شده که ضمن شناخت شناسه‌های وحیانی، بررسی دلائل ایجاد، اوج‌گیری، پیشرفت و شکوفایی تمدن اسلامی، شناخت علل رکود آن، یافته‌هایی پیرامون تاثیرات متقابل تمدن اسلام و ایران، با مطالبی مفهومی، راهبردی، اساسی، با روش تحلیلی و استنتاجی، ارائه گردد. از مهم‌ترین مطالب مورد نظر این پژوهش، اهتمام به اصل وجود تمدن اسلامی یعنی تمدنی مبتنی بر اسلام و تاثیر قطعی آموزه‌های وحیانی بوده است؛ بنابراین با توجه دادن به نقش محوری آموزه‌های قرآن، سیرۀ عترت(ع)، مطابق با «حدیث جاودانۀ ثَقَلین» در سیر شکوفایی آن همراه با بررسی علل رکود، با عنایت به عواملی، مانند مهجوریت قرآن و عترت(ع)، تحجر، نقش مخرب سلطه‌گران داخلی و بیگانه، عنایت به نقش اساسی و تعیین‌کنندۀ وحدت بین مسلمین و تقریب بین مذاهب اسلامی در مانایی، حرکت رو به جلو و تحقق تمدن نوین اسلامی، تاثیر حکماء نامدار اسلامی بر دیدگاه‌های فلاسفه غرب؛ توجه به این نکته که مبانی فلسفه اخلاق در غرب تا قبل از سه سدۀ اخیر، علت اصلی انحطاط و گسیختگی خویش را بایستی در دور شدن از عمق نگاه الهی به نهاد خانواده که در دیدگاه الهیون، اصلی اساسی و محوری می‌باشد ببیند؛ همچنین عنایت به اعتراف صریح مستشرقین در اقتباس علوم و فنون جاری خود از آثار دانشمندان مسلمان، به‌‌ویژه فرهیختگان مسلمان ایرانی در سده‌های همزمان با رنسانس، می‌باشد که می‌تواند با توجه بیانیۀ گام دوم، درس‌های عملی مهمی را در خود باوری خداباورانه به ما ارائه دهد، این مباحث به نتائج مورد نظرش که در پایان آمده، نائل گردیده است. والله العالم بحقائق الامور.