نخستین نشست هم اندیشی ناشران عضو گروه انتشاراتی الهدی در حالی به میزبانی این موسسه برگزار شد که نمایندگان 25 موسسه انتشاراتی عضو گروه، علاوه بر ارائه پیشنهادهای خود، نپیوستن به کنوانسیون برن و نپذیرفتن قانون جهانی کپی رایت را مانع اصلی در معرفی کشورمان به عنوان «مهمان ویژه» در نمایشگاه های خارجی عنوان کردند.
به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی ـ هنری و انتشارات بین المللی الهدی، نخستین نشست هم اندیشی ناشران عضو گروه انتشاراتی الهدی، روز سه شنبه، پنجم اسفندماه سال 93 در محل این مؤسسه برگزار شد. در این نشست که با حضور نمایندگان اکثر ناشران عضو این گروه تشکیل شد در ابتدا حمیدرضا شاه آبادی، مدیرعامل مؤسسه الهدی ضمن تشکر از حضور ناشران همکار، هدف از برگزاری این نشست را ارائه گزارشی از وضعیت فعلی الهدی و همچنین عملکرد این مؤسسه در ارتباط با گروه انتشاراتی الهدی و گرفتن نظرات ناشران همکار دانست.
شاه آبادی حضور در بازارهای جهانی کتاب را هدف اصلی این همکاری عنوان کرد و با اشاره به علاقه مندی ناشران داخلی برای حضور در بازارهای بین المللی و ارائه فرهنگ ایرانی در عرصه جهانی، چالش فعلی در این زمینه را ناآشنایی ناشران داخلی با قواعد حوزه نشر بین الملل دانست.
وی با اشاره به این که در گذشته صحبت ها و رایزنی های جسته و گریخته بین ناشران داخلی و طرف های خارجی صورت می گرفت، گفت: به دلیل ضعف در موارد حقوقی و تجربه کافی، این مذاکرات کم تر منجر به انعقاد قرارداد می شد.
شاه آبادی با بیان اینکه جایگاه فعلی ناشران داخلی در عرصه بین المللی، بسیار دورتر از جایگاه اصلی و ظرفیت آنان است، گفت: آن چه که بدون تعارف باید بیان شود، این است که فعالیت در حوزه کتاب یک فعالیت تجاری و اقتصادی است و مثل هر کالای دیگری باید برای آن بازاریابی و بازارسازی شود.
مدیرعامل الهدی با بیان این که در جهان چند میلیارد نفری کنونی، فروش چند میلیون نسخه کتاب، کار دشواری نیست و اشتیاق در بازار فرهنگی وجود دارد، نکته اصلی را ورود به بازار جهانی از راه صحیح آن دانست.
شاه آبادی گفت: از سال 93 ساختار مؤسسه الهدی تغییر پیدا کرد و با تشکیل زیرمجموعه هایی چون انتشارات رز، آژانس ادبی نوروز و انتشارات دارالهدی، این موسسه به یک گروه انتشاراتی تبدیل شد. سپس با ارسال دعوت نامه برای ناشران مختلف از آن ها برای پیوستن به گروه دعوت به عمل آمد و آثار منتخب آنان برای عرضه در بازارهای بین المللی آماده سازی شد که عناوین آن در کاتالوگ مؤسسه قابل دسترسی است. در ادامه طراحی سایت مؤسسه با هدف تبدیل شدن به یک آژانس ادبی مجازی انجام شد که بتواند آثار گروه را در عرصه جهانی معرفی کند.
مدیرعامل مؤسسه الهدی افزود: آثار ناشران همکار تاکنون در 11 نمایشگاه عرضه شده که این آمار تا پایان سال به 14 نمایشگاه خواهد رسید.
او با بیان این که الهدی در 8 نمایشگاه به طور مستقیم حضور پیدا کرده و در باقی موارد از طریق مؤسسه نمایشگاه های فرهنگی، کتب مورد نظر را عرضه کرده است، افزود: در این نمایشگاه ها سعی شده از تمام توان برای عرضه هرچه بهتر کتاب ها استفاده شود.
در ادامه نمایندگان ناشران عضو به بیان نظرات و دیدگاه های خود پرداختند.
قرآن نفیس و دیوان خیام در روسیه پرفروش اند
علیرضا سلطان شاهی، رئیس مرکز مطالعات فلسطین ریاست جمهوی، خواستار ارائه گزارش آماری از تفاهم نامه ها و دستاورد های حضور در نمایشگاه ها شد که شاه آبادی با اشاره به زمان بر بودن فعالیت در حوزه فروش کپی رایت و حضور در بازارهای جهانی زمان یک ساله برای ارائه گزارش از نتایج را ناکافی دانست و افزود: تمرکز ما در این جلسه بیش تر بر ارائه عملکرد بوده است.
یاسر کنعانی، سرپرست امور بین الملل کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، پیشنهاد هم افزایی در میان ناشران گروه برای پوشش تعداد بیش تری از نمایشگاه ها را مطرح کرد که با استقبال شاه آبادی همراه شد.
در ادامه جلسه، نمایندگان الهدی که در نمایشگاه های فرانکفورت، مسکو و کویت شرکت کرده بودند به بیان دیدگاه ها و تجربیات خود پرداختند.
رامینه رضازاده، مدیر آژانس ادبی نوروز و نماینده الهدی در نمایشگاه فرانکفورت با بیان این که در فرانکفورت با همراهی مؤسسه نمایشگاه های فرهنگی حضور پیدا کردیم، استقبال ناشران تاجیکی از غرفه ایران را از نکات جالب توجه این نمایشگاه دانست. او برگزاری نشست های جنبی در این نمایشگاه از سوی ناشران ایرانی به زبان فارسی را از ضعف های بسیار بزرگ دانست و از دیگر موارد قابل ذکر را درخواست ناشران خارجی در مورد ارائه خلاصه کتاب ها به زبان انگلیسی عنوان کرد که در این زمینه نیز خلاء هایی داشتیم.
حمید دهدشتی، معاون تولید فنی و انتشارات مؤسسه الهدی و نماینده این مؤسسه در نمایشگاه کویت با ارائه مقدمه ای شرایط و ملزومات حضور در نمایشگاه های کتاب کشورهای عربی را تشریح کرد. او کشورهای عربی را در سه دسته کشورهای متمول حوزه خلیج فارس، کشورهای عرب با زمینه های فرهنگی و کشورهای تحت تاثیر بیداری اسلامی قرار داد و نوع حضور در هریک از این کشورها را تشریح کرد.
دهدشتی، نمود بین المللی نمایشگاه کتاب کویت را بسیار ضعیف دانست و از نکات مثبت حضور در این نمایشگاه را مذاکره با رئیس کانون نویسندگان کویت عنوان کرد که قول همکاری در زمینه معرفی آثار ناشران عضو گروه را داده است. همچنین او گفت که سفیر کشورمان در کویت از موافقت و مساعدت در اعزام گروهی از نویسندگان و ناشران کویتی به ایران خبر داده است.
داوود محمدی، معاون بازرگانی مؤسسه الهدی و نماینده این انتشارات در نمایشگاه مسکو، ضمن ارائه آماری از رونق صنعت چاپ و نشر در روسیه، فرهنگ کتابخوانی در این کشور را بسیار گسترده دانست. او در ادامه به بیان گزارشی از حضور گروه الهدی در بیست و هفتمین دوره نمایشگاه کتاب مسکو پرداخت. محمدی پرمخاطب ترین کتاب های ایرانی در بازار روسیه را قرآن های نفیس، آثار استاد فرشچیان و دیوان خیام عنوان کرد.
نماینده الهدی در نمایشگاه مسکو، حضور ایران در این نمایشگاه در چند سال اخیر را بسیار پر رنگ ارزیابی کرد و از چاپ 100 عنوان کتاب به زبان روسی در این کشور خبر داد که به علت همکاری با ناشران روس از توزیع بسیار خوبی نیز در این کشور برخوردار بوده اند.
محمدی، اصلی ترین چالش ما در بازار روسیه را نپذیرفتن قانون کپی رایت در داخل کشور دانست که موجب بی اعتمادی طرف مقابل می شود.
در ادامه شاه آبادی با ذکر این نکته که در نمایشگاه آتی کتاب مسکو، ایران به عنوان مهمان ویژه حضور خواهد داشت، موقعیت بسیار مناسبی که این موضوع برای کشور ایجاد خواهد کرد را یادآور شد و البته در مورد تبعات حضور ضعیف در نمایشگاه آتی ابراز نگرانی کرد.
نپیوستن به کنوانسیون برن، مانع از مهمان ویژه شدن ایران است
در این نشست، لیلی حائری، مدیر آژانس ادبی کیا که به عنوان یکی از دو نماینده انتشارات کتاب نیستان در این نشست شرکت کرده بود، با بیان اینکه در چند سال اخیر ما تلاش بسیاری کردیم تا در نمایشگاه های فرانکفورت و بلونیا ایران به عنوان مهمان ویژه شناخته شود، اما نپیوستن کشورمان به کنوانسیون برن، مانع اصلی اهدای این عنوان به ایران شد، از حضور ایران در نمایشگاه مسکو به عنوان مهمان ویژه ابراز خشنودی و در عین حال از امکان حضور ضعیف ناشران ایرانی در این نمایشگاه ابراز نگرانی کرد.
وی حضور پررنگ نهادهای دولتی در عرصه چاپ و نشر را مخرب دانست و عملکرد بخش خصوصی در نمایشگاه های خارجی را بسیار ارزشمندتر دانست.
حائری رویکرد جدید برخی رایزنی های فرهنگی درباره کمک گرفتن از ناشران خارجی را امیدوار کننده ارزیابی کرد و دلیل آن را آشنایی ناشران خارجی با بازار جهانی و توزیع مطلوب آثار قلمداد کرد.
توجه ناشران داخلی به ظرفیت های آژانس های ادبی و همچنین اشتیاق روزافزون ناشران داخلی به خرید کپی رایت آثار خارجی از دیگر موارد مورد اشاره مدیر آژانس ادبی کیا در این نشست بود.
الهدی، فرصت همکاری در اختیار دیگر آژانس ها قرار دهد
مظفر شجاعی، یکی دیگر از نمایندگان انتشارات کتاب نیستان در این نشست با اشاره به این که همه امور بین الملل این نشر به آژانس ادبی کیا محول شده است، استفاده از تیم های تخصصی در زمینه بازاریابی و توزیع کتب را از ضروریات این صنعت دانست.
وی استفاده از ظرفیت های سایر ناشران و آژانس ها همچون آژانس کیا برای نمایندگی اعضای گروه را پیشنهاد کرد. پیشنهاد دیگر او، استفاده از ناشران خارجی برای توزیع کتب به سایر زبان ها بود. شجاعی چاپ کتاب در کشور مقصد با مشارکت ناشر خارجی را جایگزین مناسبی برای چاپ در داخل و ارسال به کشور مقصد دانست.
سلطان شاهی، رئیس مرکز مطالعات فلسطین نهاد ریاست جمهوری نیز در ادامه این نشست گفت: روابط ایران با سایر کشورها، عموماً سیاسی است؛ در حالی که من معتقدم بار روابط بین المل کشور باید بر دوش قشر فرهنگی جامعه باشد.
وی داخل کشور را سرشار از ایده های بزرگ و ارزشمند همچون فرهنگ انقلاب اسلامی دانست که تاکنون به طرز مناسبی در خارج از کشور باز نشر نشده اند.
رئیس مرکز مطالعات فلسطین با بیان اینکه توجه به آرمان های انقلاب اسلامی باید در راس امور قرار گیرد، اظهار داشت: مؤسسه الهدی به علت رسالتی که بر عهده دارد، مسؤلیت ویژه ای در این زمینه به دوش خواهد داشت.
سلطان شاهی کیفیت حضور در نمایشگاه ها را مهم تر از کمیت حضور دانست و در عین حال خواستار دیده شدن راهکارهای اجرایی برای اجرای ایده ها در تفاهم نامه های ناشران همکار با الهدی شد.
او در انتها دو پیشنهاد نیز مطرح کرد که شامل استفاده از برنامه های جنبی در نمایشگاه های خارجی همچون حضور نویسندگان، مترجمان و فعالان فرهنگی در این رویدادها و همچنین استفاده از سیستم پخش توانمند در حوزه توزیع کتب بود.
علی بوذری، نماینده انتشارات پیدایش نیز با اشاره به مشکل اصلی حضور ناشران کشور در عرصه بین المللی یعنی عدم پذیرش کنوانسیون برن از سوی کشورمان، فعالیت آژانس های ادبی در این شرایط را بسیار دشوار دانست. وی صنعت نشر ایران را جز در حوزه کودک در عرصه جهانی ناشناخته دانست و راهکار مطرح کردن کتاب و نشر ایران در عرصه بین المللی را تمرکز روی فعالیت های فرهنگی به جای تمرکز روی کتاب دانست.
شرکت کنندگان در نخستین نشست هم اندیشی ناشران عضو گروه انتشاراتی الهدی، در پایان آن در ضیافت ناهار این موسسه شرکت کردند. در این نشست، نمایندگانی از موسسات انتشاراتی سروش، عصر داستان، شهرستان ادب، متن، کتابخانه مجلس شورای اسلامی و … نیز حضور داشتند.