هفتاد و دومین نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت، از ۱۴ تا ۱۸ اکتبر (23-27مهر ماه) برگزار می شود؛ این بار به صورت غیرحضوری و آنلاین.
موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی که پیشتر نیز سابقه حضور در این رویداد مهم فرهنگی- بین المللی را داشته است، با ارائه آثاری چون آشنایی با شاعران کلاسیک ایران، گزیده تاریخ ایران، از گذشته ادبی ایران، از سعدی تا آرگون، حکمت سعدی، آداب و رسوم نوروز، آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، شناخت اسلام، خدمات متقابل ایران و اسلام، سیری در سیره ی نبوی و … به زبانهای فارسی، آلمانی، انگلیسی، فرانسه و عربی در این نمایشگاه حضور دارد.
مولفان، مترجمان و کارشناسان انتشارات بین المللی الهدی، همراه با کارشناسان و متخصصان صنعت نشر بین الملل سایر ناشران ایرانی حاضر در نمایشگاه، در برنامه های جنبی از جمله برگزاری نشست های ادبی و تحلیلی در عرصه صنعت نشر بین الملل حضور خواهند یافت .
موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، جامعه المصطفی العالمیه، آژانس ادبی پل، آژانس ادبی کیا، انتشارات ایرانشناسی، انتشارات سوره مهر، انتشارات طوطی، انتشارات سمت، نشر چشمه و انتشارات افق از جمهوری اسلامی ایران در این نمایشگاه حضور دارند.
نمایشگاه کتاب فرانکفورت با ۷۵۰۰ غرفه و شرکت بیش از ۱۰۰ کشور، بزرگترین نمایشگاه این عرصه در دنیاست. امسال ناشران، نویسندگان، مترجمان و کتاب ها از نزدیک دیده نمی شوند و نمایشگاه به دلیل پاندمی کرونا مجازی برگزار می شود.
این نمایشگاه مهم ترین فرصت برای عرضه تولیدات ادبی، تازه های نشر و خرید و فروش حق نشر و ترجمه برای هر کشوری است. در این دوره کانادا کشور مهمان است. سال گذشته، نروژ کشور میهمان نمایشگاه کتاب فرانکفورت بوده است. بر اساس اعلام نهاد برگزار کننده نمایشگاه فرانکفورت، با توجه به برگزاری مجازی این دوره، در سال 2021 با برگزاری فیزیکی نمایشگاه، کانادا مجددا مهمان ویژه خواهد بود و در 2022 نیز اسپانیا مهمان ویژه مهم ترین رویداد فرهنگی جهان خواهد بود.
در نمایشگاه کتاب فرانکفورت، جوایز زیادی اعطا می شود؛ از جمله جایزه کتاب آلمان و جایزه ادبیات جوانان آلمان. نقطه عطف این جوایز ، جایزه صلح ناشران آلمان است که امسال به آمارتیا سن، فیلسوف و اقتصاددان هندی تعلق گرفته؛ استاد دانشگاه هاروارد که در سال ۱۹۹۸ نیز برنده جایزه نوبل اقتصاد بوده است. این جایزه به دلیل پیشگامی آمارتیا سن در مبارزه علیه نابرابری های اجتماعی و کوشش برای عدالت جهانی به او داده شد.
نمایشگاه کتاب فرانکفورت به صورت کنونی، از سال ۱۹۴۹ شکل گرفته اما قدمت آن به پانصد سال می رسد؛ زمانی که شهر فرانکفورت، کانون تبادلات ادبی بود. این نقش محوری بعدها در تحولات تاریخی، بین شهر لایپزیگ و فرانکفورت در چرخش بوده است از همین رو، هر دوی این شهرهای آلمان همه ساله، نمایشگاه های معتبر و جهانی کتاب برگزار می کنند.
نمایشگاه کتاب فرانکفورت به طور سنتی در پاییز گشایش می یابد و نمایشگاه لایپزیگ در بهار. امسال نمایشگاه کتاب لایپزیگ به دلیل مصادف شدن برگزاری آن با اوج همه گیری کرونا، لغو شد.
نمایشگاه فرانکفورت در حالی در آستانه گشایش مجازی است که بحران کرونا موجب شد نیمی از ناشران آلمانی، انتشار کتاب جدید را عقب بیندازند یا اساسا لغو کنند. از زمان شیوع کرونا، هیچ جلسه معرفی کتاب و کتابخوانی یا نمایشگاه محلی برگزار نشده و هنوز هم آمار دقیقی از کتابفروشی های تعطیل شده در دست نیست.
در بحران کرونا به دلیل محدودیت های ارتباطی، بازار کتاب های الکترونیکی در آلمان رونق پیدا کرد. فروش این قبیل کتاب ها در نیمسال اول ۲۰۲۰ به نسبت مدت مشابه ۲۰۱۹، معادل ۸/ ۱۷درصد رشد یافت و به ۱۸میلیون و ۸۰۰هزار نسخه رسید. با این همه صنعت نشر کتاب آلمان همچون سایر کشورها، در سال ۲۰۲۰ یک ریزش آشکار داشته است.
اوایل تابستان، دولت آلمان در چارچوب یک طرح محرک فرهنگی، بودجه ای ۴ میلیون یورویی برای مشارکت هرچه بیشتر غرفه داران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت اختصاص داد که از جمله اهداف این بودجه، فراهم سازی زیرساخت هایی برای پشتیبانی مادی و معنوی ناشران در عرضه و فروش اینترنتی کتاب، عنوان شده است.